MUSEVİLİK.

[ADMiNNN***MuSTaPHa]

Musevilik, tektanrılı, İbrahimi din. Musa'ya atfen bu adı almıştır. Yahudilik, İbranilik ve İsrail dini terimleriyle de Musevîlik kastedilir. Bu dinin mensuplarına Musevi veya Yahudi denir. Başta İsrail olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde yaklaşık 14 milyon Musevi vardır. Bu yönüyle dünyanın 11. büyük dinidir.

Musevilik, tektanrılı, İbrahimi din. Musa'ya atfen bu adı almıştır. Yahudilik, İbranilik ve İsrail dini terimleriyle de Musevîlik kastedilir. Bu dinin mensuplarına Musevi veya Yahudi denir. Başta İsrail olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde yaklaşık 14 milyon Musevi vardır. Bu yönüyle dünyanın 11. büyük dinidir.

İnanç ve ibadet sistemi [değiştir]Yahudilik'te en önemli iman esasını, Tanrı'ın varlığına ve birliğine olan inanç oluşturur. (Bakınız emunot) O'nun birliği, yaratılmamışlığı, evvelinin ve sonunun bulunmayışı, her şeyi bilişi, bütün varlıkların Yaratan'ı oluşu şeklinde bir tanrı inancı vardır.

Daha çok günlük hayat ve ibadetlerde belirginleşen Yahudiliği detaylı olarak Tanah'da bulmak mümkün değildir. Onlar için önemli olan Tevrat'ta bildirilen şeriatın yaşamasıdır. İnançlarına göre Tanrı'nın en sevgili milleti Yahudilerdir. Bunun en büyük delili, Tanrı'nın İsrâiloğulları ile Moşe Rabenu'nun (Musa) şahsında Sina'daki antlaşmasıdır. Yahudi inancına göre Tanrı, insanlığı aydınlatmak ve mutlu kılmak için İsrailoğulları'nı seçmiş, peygamberlerini görevlendirmiştir. Bu konuda Musa'nın önemli bir yeri vardır. Çünkü Tevrat O'na verilmiştir. Tanrı, evreni devamlı olarak idare etmektedir. O'nun gücünün yetmeyeceği hiçbir iş yoktur. Mesih'le (İbr. Maşiah) kurulacak Tanrı'nın Evrensel Devleti'nde bütün haksızlıklar ve zulümler ortadan kalkacaktır. Bu inanç Yahudilerin ümit kaynağı olmuştur.

Haram davranış ve yiyecekler [değiştir]Domuz eti ve pulsuz balıkların eti, Çift Tırnaklı ve geviş getirmeyen hayvanlar ve Tevrat'ta adı geçen 20 kuş'u ve bunlardan çıkan ürünleri yemek yasaktır. Yılın bir döneminde Mısır'dan çıkışın anısına 8 gün boyunca Mayasız ekmek (Matsa) yenir.

Şabat ilkesi Talmud'ta da geçer: madem ki Tanrı dünyayı yarattıktan sonraki yedinci günü iş bırakmıştır, o halde Museviler, yanlarında çalışan Musevi olmayan insanlar da cumartesi günü hiçbir iş yapmamalıdır.

Bunun gibi, bazı beslenme kurallarına uymaları da gerekir: et, kaşer olmalı, yani dinsel törelere göre hazırlanmalıdır (hayvanlar Haham'lık tarafından yetiştirilmiş ve hayvan anatomisini çok iyi bilen özel bir din görevlisi olan Şohet tarafından Tanrı'nın adı anılarak kesilir). Kesilen hayvanın acı çekmemesi için şahdamarı ve nefes borusu tek darbede kesilmelidir bir anlık duraksama ya da bıçağın üzerindeki bir kertik dahi eti mundar 'Trefa' etmeye yeter.

Museviler'de kan yemek büyük günah sayıldığından, hayvan kesildikten sonra eti alan kişi bu eti önce yıkar ve tuzlayarak 1 saat kadar delikli bir kapta tüm kanının akmasını sağlar daha sonra tekrar yıkayarak yenilecek hale getirir. Bu eti tuzlama işlemi etin kesilmesinden 72 Saat içinde tamamlanması gereken bir işlemdir bu süre geçerse et mundar olur.

Yahudi mezhepleri [değiştir]Yahudiler'de önemli mezhep ayralıkları olmasa da yine de dinin farklı yorumları bulunmaktadır bu sebeple tarih boyunca farklı Yahudi mezhepleri olmuştur. Yahudi mezheplerini üç ana-grupta incelemek mümkündür:

Makkabiler devrinde (M.Ö. II. yüzyıl) mevcut olan Hıristiyanlık öncesi mezhepler,
İslâm'dan sonraki Yahudi Mezhepleri,
Günümüz Yahudi mezhepleri.
Hristiyanlık öncesi dönemde başlıca üç mezhep vardır:

Ferisiler,
Sadukiler,
Esseniler.
İslâm'dan sonraki Yahudi mezhepleri de üçtür:

İshakiyye,
Yudganiyye,
Karaim.
Günümüz Yahudi mezhepleri hakkında kısa bilgiler verilmesi gerekirse. Halen yaşamakta olan Yahudi mezhepleri şunlardır:

Muhafazakâr Yahudiler,
Ortadoks Yahudiler,
Reformist Yahudiler.
Yeniden Yapılanmacılar