ATATÜRK'E MEKTUPLAR-4

[ADMiNNN***MuSTaPHa]

Alman Cumhurbaşkanı Mareşal Von Hindenburg’un ******’e Telgrafı


Cumhuriyetin Onuncu Yıldönümünün coşkun gösterilerle kutlandığı günlerde ******’e yurtdışından tebrik telgrafları ve mektupları yağıyordu. Bunların çoğu devlet adamlarından geliyor, mektup ve telgraflar alınır alınmaz teşekkürle cevaplandırılıyordu. Devlet başkanlarından gelen kutlama telgrafları arasında Alman Cumhurbaşkanı Mareşal von Hindenburg’un telgrafına ****** büyük önem verdi. Hatta bu telgrafın “Hâkimi-yet-i Milliye” Gazetesinde yayınlanmasını istedi; yayınlandı da1. Kaderin cilvesine bakın ki, onbeş yıl önce, Birinci Dünya Savaşının sonlarına doğru, 25 Aralık 1917 de Alman ordularının ünlü Başkomutanı Mareşal Hin-denburg’la Çanakkale -Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal Paşa, Almanya’nın Kreuzberg şehrinde Alman Batı Cephesi karargâhında görüşüyorlar, ****** bu ünlü Başkomutan’a “Almanya’nın savaşta yenik çıkacağını” rahatça söylüyor. Gerçekten de birkaç ay sonra savaş Almanların aleyhinde sonuçlanıyor2. İşte o Hinderburg şimdi Alman Cumhurbaşkanı olarak, Türkiye Cumhuriyetinin Onuncu yıldönümünde, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşayı içtenlikle kutluyor. Telgraf şöyle:


(Mektup : 14)



Berlin : 29.10.1933


Reisicumhur Hazretleri,

Türkiye Cumhuriyetinin Onuncu Yıldönümü vesilesiyle £ât-ı Devletlerine ve Türk milletine benim ve Alman milletinin yürekten duyulmuş tebriklerini arzederim.

Benimle beraber bütün Alman milleti, yüksek rehberliğiniz altında modern Türk devletinin temelleştiğini derin bir alâka ile takip etti. Türk milliyetçiliğim nasıl uyandırdığınızı, nasıl kuvvetlendirdiğinizi, çalışkan ve ilerlemeyi sever milletinize, bütün dünyada takdirler çeken siyasi ve iktisadi yükseliş için, tedbirli bir elle nasıl yol açtığınızı büyük hayranlık ve takdirle gördük.

Alman milletinin felâketli zamanlarında Türk milletinden gördüğü dostluğu hiçbir vakit unutamıyacağını, bilâkis onu daima muhafaza edeceğini ve derinleştireceğini Zât-ı devletlerine temin etmek için bir ihtiyaçtır.

Yükselen milletinizin sulhsever bir ilerleme ve metin bir devlet idaresiyle ileride daha mesut bir istikbale ermesini dilerim. Bu vesile ile şahsi saadetiniz hakkında en büyük temennilerde bulunur ve büyük takdirlerimle samimi dostluğumun kabulünü rica ederim.


Alman Cumhurbaşkanı
Mareşal von Hindenburg


Bir devlet başkanının söyleyebileceği en ululayıcı sözler. Alman basını ve gazetecileri, Cumhuriyetin Onuncu Yıldönümünde ******’ü ve Türkleri öve öve bitiremiyorlar. O günlerde Çankaya Köşküne Almanya’dan gelen mektuplardan biri de ünlü Diplomatlar Gazetesi “Diploma-ten-Zeitung”tan. Okuyalım:


(Mektup : 15)



Berlin : 29. 10. 1933


Sayın Cumhurbaşkanı,

Bana Türk ülküsü nedir diyenlere şu cevabı veriyorum: Türk ülküsü yüksek rehber Gaziye iman ve sadakattan başka birşey değildir.

Diplomatlar Gazetesi ve ben, on yıllık Cumhurbaşkanlığınızdan dolayı sizi tebrik ederiz. Hürriyet uğruna yaptığınız savaşlarınızı hatırlarız.

Şanlı rehberliğiniz altında Türkiye dünyada büyük bir hürmet ve itibar kazanmıştır. Diplomatlar Gazetesi her vakit Türk milletinin yükselmesini takdirlerle takip etmiştir. £ât-ı Devletlerinin şahsi saadetleri ve memleketinizin terakkisini yürekten dilerim efendim.

Prof S. Porsme

Diplomaten-Zeitung
Berlin, KÖpenİckerStr. 79


(Çankaya Köşkü-****** Arşivi D: 86, F: 1-79)


Bu mektuba da Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğince “Mektubunuzun Sayın Cumhurbaşkanına arzedildiği, çok memnun ve müteşekkir oldukları ve sevgilerini sundukları., “ifadeleriyle cevap veriliyor.


Cumhuriyetin Onuncu Yıldönümünde Bütün Dünyadan ******’e Hayranlık ve Saygı Dolu Sesler...


Cumhuriyetin Onuncu Yıldönümünde yurt dışından ******’e gönderilen tebrik mektuplarına şöyle bir göz atmak bile, ******’ün bütün dünyada Çekoslovakya’dan Amerika’ya hatta Jamaika’ya kadar nasıl sevildiğini ve takdirle övüldüğünü gösterir. Bu sevgi ve takdir duygularını elimizdeki birkaç mektupla örneklemek isteriz.

Birinci Dünya Savaşında Türk Ordusu emrinde çarpışan emekli bir Avusturya-Macaristan Topçu Subayı; Adı, Roman Kesselring. Cumhuriyetin Onuncu Yıldönümünün kutlandığı günlerde, Çekoslovakya’da demiryolları baş makinisti olarak görev yapıyor, ******’e gönderdiği mektubunda şöyle yazıyor:


(Mektup : 16)



“Çekoslovakya, Neu Oderberg: 29.10.1933


Çok Muhterem Cumhurreisi Hazretleri,

Sabık Avusturya-Macaristan topçu zabiti ve Umumi Harpte Suriye Cephesinde Gazze, Tulkerem ve Şam vs. de kahraman kıtalarınızla yanyana harp etmiş Zât-ı Devletlerine sadık bir silâh arkadaşlığıyla bağlı bir asker sıfatıyla ben de Türkiye Cumhuriyetinin Onuncu Yıldönümü münasebetiyle en samimi tebriklerimin ve Zât-ı Devletlerinin misilsiz ihya eserine karşı duyduğum en yüksek hayranlığımın ifadesinin kabulünü istirham ederim.
Bugünkü Türkiye’de, idare ve rehberliğiniz altında yapılan büyük icraatın bizlerce unutulmasına imkân yoktur.

Şeci kıtalarımızla birlikte yaptığınız parlak ve şanlı mücadelelerin hatırasını ebediyyen muhafaza ederek Zât-ı samilerinin sıhhat ve afiyetleri ve memleketinizin devamlı inkişaf ve ilerlemesi temennilerimle birlikte en yüksek hürmetlerimin kabulünü istirham ederim.


Sabık Avusturya-Macaristan
20. Topçu Bataryası zabiti
Roman Kesselring



(Çankaya Köşkü-****** Arşivi, D: 86-F: 1241)


Bu Türk dostu eski askere, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Ruşen Eşref (Ünaydın) imzası ile teşekkür edilir.

Ve bir başka mektup.. Kaliforniya’dan Miss Lorena Phillips yazıyor:


(Mektup : 17)


“Ekselansları,

Son zamanlarda, Türk Milletini temsılen yaptığınız asil icraata dair birçok şeyler okumaktayım ve bu münasebetle büyük insanî hizmetinize karşı olan derin hayranlığımı bildirmek istiyorum.

Vatandaşlarınıza yaptığınız mümtaz hizmetlerden dolayı sizi tebrik ederim. Sizin harikulade liderliğiniz ve şecaatiniz bütün dünya üzerine yayılmış olan beşeriyete bir ilham kaynağı olmuştur. Tazyik görmüş ve ezilmiş bir milletin kalkınarak daha mükemmel ve şümullü bir hayat mertebesine yükselmesi bütün dünyayı memnun ediyor.

Medeniyetin paha biçilmez temellükâtının inkişafına yardım etmek, ebediyette yaşamak demektir.

Herhalde ilâhi bir ruhtan ilham aldınız ve herkes tarafından tebcil ediliyor, hürmet görüyorsunuz. Uzun ömürler, sağlık ve saadet dilerim, hürmetler.. 29. 10.1933.


Miss Lorena Phillips


Mektup örneği “Büyük Gazi”ye Amerika’dan bir saygı sesi” başlığı ile Hakimiyeti Milliye Gazetesi’nin n Aralık 1933 tarihli sayısında yayınlanıyor.

Üçüncü mektup, Büyük Okyanus’ta Antil Adalarının en büyüğü Jamaika’dan. Bu mektup da, (Büyük Gazi’ye uzak ellerden saygı sesleri) başlığı ile 17.12.1933 tarihli Hakimiyet Milliye Gazetesi’nde yayınlanıyor:


(Mektup : 18)


“Efendim Hazretleri,

Jamaika: 29.3.1933.


Bütün vatandaşlarınızı hürriyet ve adalet esası dahilinde aynı muameleye tâbi tuttuğunuzu bildiğim için Türkiye Cumhuriyetinin Onuncu Yıldönümünde sizi tebrik eder ve size uzun ömür, huzur ve refah dilerim.

Tercümesini sabık vatanım olan Budapeşte’de okuduğum büyük milletinizin güzel şiirlerini büyük bir zevkle hatırlamaktayım.


Hürmetkarınız
Mrs. M. Farago


Cumhuriyetin Onuncu Yıldönümünde ******’ün bütün dünyadan hayranlık ve seygı dolu sesler aylarca-devam ediyor.

1934 yılı Kasım ayının 15 i. Çankaya Köşkü’ne yabancı ülkelerden gelen mektuplar arasında, sarı ipek zarflı bir mektup dikkatleri çekiyor. Bu mektup Atina’dan “Mustafa Kemal ******’e” postalanmış. Zarfın arkasında (Kaliope Kazakitsou. Rue Arahoris, 14-Athene) adresi okunuyor. Zarfın içerisinden yine ipek bir kağıda, düzgün ve ince, el yazısı ile Fransızca yazılmış bir mektup çıkıyor. Yunanlı genç bir kızdan.

Mektup Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği tercümanlarınca Türkçeye çevriliyor ve ******’e sunuluyor. Tercümesi aynen şöyle:


(Mektup : 19)



“Atina: 1.11.1934

Yaşasın muzaffer Mareşal Mustafa Kemal ******.

Sesimin o kadar güçlü çıkmasını isterdim ki, Yunanlı bir kızın “Yaşasın Gazi Mustafa Kemal! “ diye haykırdığını bütün yurttaşlarım işitsin.

Ne yazık ki, bu güç bende yok; ancak sunu yeter görüyorum ki, Tanrı sizi tüm esenlikte bulundursun ve kutlu yurdunuzun yükselmesi için her türlü kötülüklerden korusun, bunu diliyorum.

Bir resminiz beni çok sevindirecektir. Bu resmi sağ ve esenli kılması için evimde Tanrı’nın resminin yanına asacağım.

Acaba bu büyük şerefe ve sevince kavuşabilir miyim?

Bunu bekliyorum. En derin, en candan bağlılık duygularımı lütfen kabul ediniz.

Kaliope Kazakitsou